Αρχίζοντας λοιπόν τις ιστορίες του χωριού σήμερα θα γράψουμε πως γεννήθηκε το χωριό και πήρε την σημερινή ονομασία. Την ιστορία της γέννησης του χωριού την άκουσα πρώτη φορά από τον δάσκαλο Λουκαράκη όταν πήγαινα στο Δημοτικό και αργότερα μου την επανέλαβαν και άλλοι χωριανοί μεγάλοι σε ηλικία τότε, όπως ο Μυλωνάς ο Πατερομανώλης που μ' έπερνε στο μύλο του (στους βορνούς μύλους) να του κάνω παρέα και μου έλεγε ιστορίες του χωριού και ο Μπάρπας μου ο Κυπαρίσης (Γιώργης Λεμπιδάκης) που είχε γράψει για το χωριό, την Αγία Μαρίνα, τον Χατζή Πατέρα και την Μικρασιατική καταστροφή. Έλεγε λοιπόν ο δάσκαλος ο Λουκαράκης οτι στους αρχαίους χρόνους επί Μινωικής εποχής, υπήρχε μια πόλη πάνω στη κορφή του Αγίου Αντωνίου (στο βουνό που είναι πάνω από τον Νικηθιανό) που την έλεγαν Δρήρο. Την έκτησαν εκεί ψηλά για να βλέπουν όταν ερχόταν εχθροί ή πειρατές και να λαμβάνουν τα μέτρα τους. Αργότερα οταν παγιώθηκε η Βυζαντινή αυτοκρατορία και η Κρήτη έγινε επαρχία της, οι κάτοικοι της Δρήρου κατέβηκαν χαμηλώτερα και έχτισαν νέους οικισμούς. Ενας απ' αυτούς ήταν το Λιμνί κάτω από την Δρήρο στην κορυφή της Μάχας και δεξιά από τις μεγάλες στροφές του αμαξωτού που πάει στη Φουρνή από τον Νικηθιανό. Εκεί ήταν ενα μεγάλο σώπατο και κοντά υπήρχαν γόνιμα χωράφια, στο κάμπο της Φουρνής και στο κάμπο στις πρόποδες της Μάχας (το Λιμνιώτικο κάμπο). Αργότερα όταν ο στόλος του Βυζαντίου νίκησε του πειρατές και οι κάτοικοι αισθάθηκαν πιο ασφαλείς έφτιαξαν καινούργιους οικισμούς. Στο κάμπο της Φουρνής και όσοι είχαν περιουσία στον Λιμνιώτικο κάμπο. Έτσι έχτισαν τις Λίμνες το χωριό μας. Στή αρχή τα πρώτα σπίτια ήταν στις πρόποδες της Μάχας. Κοντά και γύρω απο τον Αγιο Ιωάννη και κάτω απο τουςΑγίους Αναργύρους. Ισως για να αποφύγουν την υγρασία που έχει τον χειμώνα ο κάμπος από τις λιμνούλες τα απόγια και τις πάχνες, αλλά και να έχουν σχετική ορατότητα στον κάμπο Εκεί συναντάμε ακόμα και σήμερα τα πιο παλιά ερείπια σπιτιών. (οσα δεν τα έχουν αναπαλαιώσει ή πουλήσει στους ξένους ). Εκεί που είναι τώρα η Αγία Μαρίνα ήταν Μοναστήρι με καλογέρους. Μάλιστα πρέπει να προυπήρχε του χωριού, γιατί το 1955 που έγινε η γεώτρηση στο χωριό και πέρασαν σωλίνες από την αυλή της, για να πάνε το νερό στην δεξαμενή στη Μάχα, βρέθηκαν κόκαλα ανθρώπων . Ισως ήταν κόκαλα των καλογέρων ή ίσως να το χρησιμοποιούσαν σαν νεκροταφείο οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού. Επίσης λένε στη Μονή είχε πάει ο Αγιο Ιωάννης ο ερημίτης που είναι θαμένος στη Μονή του Γουβερνέτου στο Ακρωτήρι στα Χανιά. Μετά ο ΄Αγιος ανέβηκε στη σπηλία της Αγίας φωτεινής και έφτιαξε το εκλησάκι και εκεί έμενε για μερικά χρόνια ασκητής. Πάντως η πιο παλιά αναφορά στο χωριό γίνεται σε αρχεία της εκκλησίας της Κρήτης του 1248 (κατάστιχο εκκλησιών και μοναστηρίων ) που αναφέρει το Μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Λίμνες του Μεραμβέλλου. Η επόμενη αρχαιότερη αναφορά στο χωριό γίνεται απο τον Καστροφύλακα ως Limnes με 587 κατοίκους. Το 1881 αναφέρεται Λίμναις με 796 κατοίκους και τα μετόχια Λιμνών (Λουσέστρο, Αγία Πελαγία, Δυό πρίνοι, Δράκος, Καλός Λάκος, Κερατίδια, Αγιος Γεώργιος, Ελληνικά, Κατσίκι, Ραϊνιδω και χοιροβοσκού) με 204 κατοίκους. Ενω στην απογραφή του 1900 έχει 803 κατοίκους και τα μετόχια 371. Το 1920 έχει 915 κατ. Το 1940 έχει 897. Το 1951 έχει 840. Εκείνα τα χρόνια ο ποταμός περνούσε μέσα από το σημερινό χωριό (από τον Αγιο Δημήτριο του Χαβάμανώλη, του Γαϊτάνου και του Παππού μου Κοκολομιχάλη τα σπίτια και συνέχιζε στου Κατσούλη το πηγάδι μέχρι την βορνή καμάρα). Μπορεί να ήταν κιαυτος ένας λόγος που έχτισαν τα σπίτια μετά το ποταμό προς το βουνό. ο Μπάρμπας μου ο Κοκολομανώλης που ήταν κτίστης και είχε χτίσει πολλά σπίτια στο χωριό, έλεγε οτι ακόμα και σήμερα υπάρχει υπόγειο ποτάμι στη παλιά διαδρομή του ποταμού. Αυτό το διαπίστωσα το 2007 όταν ο ανηψιός μου Βαγγέλης Κοκολάκης -εγγονός του Κοκολομανώλη-έσκαβε τα θεμέλια του καινούργιου σπιτιού του στη θέση που ήταν το σπίτι του προπάππου του. Βρήκε λοιπόν την βλέβα του υπόγειου ποταμου και μέχρι να ειδοποιήσουν τον μηχανικό γέμισε νερό όλο το μέρος που είχαν σκάψει. Μάλιστα από το πολύ νερό έπεσε ο τοίχος την αποθήκης του Ψιμαρνονικολή που ήταν δίπλα. Το όνομα Λίμνες το πήρε από τις πολλές λίμνες (αλλού μεγαλύτερες κι αλλού μικρότερες) που σχηματιζόταν την περίοδο του χειμώνα και μερικές κρατούσαν και το καλοκαίρι. Τα στάσιμα νερά τον λιμνούλων και του ποταμού δημιουργούσαν προβλήματα στους κατοίκους και τα ζώα τους. Ετσι οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να φτιάξουν άλλη κύτη του ποταμού (αυτή που υπάρχει σήμερα) και να αποξηράνουν τις λίμνες μπαζώνοντάς τις. Μπάζωσαν και την παλιά κύτη και έκαναν ένα δρόμο που χώριζε τα σπίτια από την πάνω μεριά από τα χωράφια της άλλης μεριάς. Αργότερα έχτισαν σπίτια και από την άλλη μεριά. Ετσι γεννήθηκε και η κάτω γειτονιά. Ο δρόμος αυτός υπάρχει και σήμερα λίγο διαφορετικός από τον παλίο. Είναι ο δρόμος από την Αγία Μαρίνα στα κάτω καφενεία και από εκεί στου Κατσούλη το πηγάδι (δεν υπάρχει σήμερα) και καταλήγει στην βορνή καμάρα. Όμως η παλιά κύτη ήταν πιο χαμηλά από το υπόλοιπο έδαφος, και τον χειμώνα ο δρόμος από τον Αγιο Δημήτριο, κάτω καφενεία μέχρι την βορνή καμάρα πλημύριζε και γινόταν πάλι ποταμός,(ακόμα γίνεται όταν βρέχει). Έτσι αναγκάστηκαν να χτίσουν τα σπίτια τους, ψηλότερα από το δρόμο. Γιαυτό παρατηρούμε σήμερα όλα τα παλιά σπίτια δεξιά και αριστερά του δρόμου αυτού, από τα κάτω καφενεία μέχρι του τσιφτεδομανώλη, να έχουν δύο τρία σκαλιά για να μπούν από το δρόμο μέσα στο σπίτι ή την αυλή. Ο δρόμος αυτός χωρίζει το παλιό χωριό από το νεώτερο. Την πάνω γειτονία (το παλιό) και την κάτω γειτονιά (το νεότερο). Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία της γέννησης του χωριού μας όπως μου την διηγήθηκαν οι παλαιότεροι από μένα χωριανοί μας. Τα στοιχεία για το πληθυσμό και τις απογραφές τα βρήκα στα βιβλία του Στέργιου Σπανάκη, <Πόλεις και χωριά της Κρήτης>.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου